Fed
FED (FELIKS EDMUNDOWICZ DZIERŻYŃSKI)
Pionier 1, Pionier 2
Historia aparatu Fed zaczyna się w roku 1930.
W Leningradzie w zakładach WOOMP w latach1930 -1931 opracowano dokładną kopię aparatu fotograficznego Leica 1 pod nazwą Pionier 1. Był to pierwowzór aparatu Fed.
W roku 1932 Pionier 1 trafił do seryjnej produkcji. Aparat ten produkowano do 1933 roku.
Powstało kilkaset sztuk tych aparatów.
W 1933 roku w rok po premierze aparatu Leica 2 powstał Pionier 2 prawie identyczny z Leicą 2, do 1935 roku wyprodukowano około 500 sztuk aparatów Pionier 2.
Fed 1
Równolegle w 1933 roku w Charkowie w zakładach im. Feliksa Dzierżyńskiego ruszyła produkcja aparatu Fed 1, był to aparat identyczny jak Pionier 2 . Była to wierna kopia aparatu Leica 2.
Nie tylko Rosjanie czerpali z niemieckiego źródła wiedzy i techniki. W 1951 w Japonii, fabryka
Cannon Camera produkowała wierną kopię Leici 3c pod nazwą Canon 3.
Nikon też nie oparł się tej pokusie i w swojej ofercie posiadał kopię Leici. Włosi i Czesi również
produkowali aparaty bardzo do Leici podobne.
Fed-1 to aparat dalmierzowy małoobrazkowy na film ty 135. Feda 1 najczęściej można znaleźć
z obiektyw Fed – jasność 1:3,5, ogniskowa 50 mm.
Fed dysponował czasami naświetlania – Z 1/20 1/30 1/40 1/60 1/100 1/200 1/500.
Aparat Fed-1, ten na zdjęciu to model D2, numer 132868 sugeruje rok produkcji 1939.
Pierwsze modele tego aparatu nie miały sanek do lampy błyskowej, ten element pojawił się
dopiero w wersji B2 w roku 1935.
Można wyodrębnić około 40 wersji Feda-1. Większość jednak niczym istotnym się nie różni.
Inny grawerunek, inna okleina korpusu…
W roku 1939 pojawił się „Komandirskij Fed” inaczej Fed C5. „Komandirskij”- miało znaczyć „lepszy”
I tak było „Komandirskij Fed” miał inną migawkę, z czasam do 1/1000 sekundy. Inny obiektyw
z ogniskową 50 mm o jasności 1:2. Podobny aparat produkowano też w roku 1940 rozpoznawany jako
model D4. Fed E2 z roku 1941 też miał parametry jak „Komandirskij Fed”.
W 1946-47 produkowano aparat Fed Stereo. Miał on dwa obiektywy o ogniskowej 38 mm i jasności 1: 3,8.
Wykonano około 50 sztuk tych aparatów.
Fed 2
Produkcja Feda 1 zakończono w roku 1955 z bilansem okołom 700 tysięcy wykonanych sztuk.
Zastąpił go aparat o całkiem innej, nowszej konstrukcji Fed 2. Zmienił się kształt aparatu i jego funkcjonalność. Zmienił się dalmierz , zmieniła się migawka. Czasy naświetleń to 1/25 1/50 1/100 1/250 1/500 sekundy i B.
To co głównie zmieniło ten aparat – to też bardzo uprościło jego obsługę. FED-1 ma korpus odlany z jednego
kawałka, aby założyć film należało zdjąć dolną klapkę, zamykaną na 1 zamek, wyjąć szpulkę transportową,
zaczepić do niej film i wsunąć razem z kasetą do aparatu. Jak to jest trudne zadanie ten wie kto to robił.
FED-2 ma zdejmowaną całą tylną ściankę i to bardzo upraszcza założenie filmu i skraca czas tej operacji.
Do roku 1957 FED-2 był wyposażany w obiektyw FED o ogniskowej 50 mm i jasności f 1: 3,5
FED-2 typ B4 produkowany od 1957 ma obiektyw jaśniejszy- Industar 26M o ogniskowej 50 mm
jasności f 1:2,8. I taki obiektyw był na wyposażeniu następnych modeli Fada 2. Fed-2 typ B4, dla urozmaicenia, produkowany był z różnymi, kolorowymi, wykładzinami korpusu – czerwony, zielony, granatowy. Zielone Fedy można znaleźć dość często, natomiast czerwony i granatowy to rzadkie rarytasy.
Konstruktorzy Feda-2, dbając o wygodę użytkownika, zaprojektowali takie dwie końcówki z dziurkami
po bokach do zaczepienia paska, a jest to dość istotny szczegół bo sprawia że przed wymianą filmu
nie trzeba aparatu za każdym razem wyciągać z futerału.
Pierwsze modele Feda i Feda 2 nie posiadają synchronizacji z lampa błyskową , takowa pojawia się w
w modelu Fed 2 B1 w roku 1956. Gniazdo synchronizacji umieszczone jest na korpusie obok obiektywy.
W roku 1958 w modelu C1 gniazdo synchronizacji przeniesiono wyżej na górną część korpusu.
Też w roku 1958 w modelu Feda C2 pojawia się samowyzwalacz. Następne istotne zmiany FEDA-2
można znaleźć w modelu D1 z roku 1959 wprowadzono tam inny zakres czasów.
B 1/30 1/60 1/125 1/250 1/500. Po cóż te drobne, myślał by kto, zmiany czasów naświetlania?
A po to by dało się jakoś sensownie ustawiać czas i przysłonę. By ciąg wartości czasów i wartości przysłon
był zgodny. Po to by czas 1/30 i przysłona 5,6 dawało takie samo naświetlenie filmu jak czas 1/60 i przysłona 4.
Fachowcy od systematyki znaleźli około 30 typów Feda-2. Jakby ktoś chciał kolekcjonować to jest co.
Ja zająłem się pokazaniem tych modeli w których dokonały się istotne dla fotografujących zmiany.
Feda 2 produkowano do 1970 roku. Ostatnimi modelami są E1 i E2. To takie przejsciówki między Fedem 2 i
Fedem 3 z wierzchu Fed 3 a w środku Fed 2. Zrobiono już nowe korpusy a jeszcze zostało trochę starych
migawek i innych części no i zachowano się po gospodarsku , szkoda było wyrzucić.
Fed 3
Od 1961 roku produkowano aparat Fed 3. W modelu tym mamy inną migawkę , z czasami od 1 sekundy
do 1/500 sekundy. 1, 1/2, 1/4 1/8, 1/15, 1/60, 1/125, 1/250, 1/500, B, 1/30 dokładnie w takiej kolejności jak
napisałem. Czas 1/30 dostępny jest między „B” a „1s” W porównaniu z Fedem 2, Fed 3 ma więc szerszy
zakres czasów naświetlania, inny dalmierz, możliwość ustawiania dioptrii, no i inny korpus, i to chyba na tyle….
Aparat sprzedawano z obiektywami – Industar 26M ze światłem 2,8 i ogniskową 52 i Industar 61 F 2,8
ogniskową 52 mm.
Drugi model Feda-3 produkowano od 1966 roku. Zasadnicza różnica w porównaniu z pierwszym modelem to
naciąg filmu i migawki. Jak widać na zdjęciu zastosowano wygodną dźwignię. Uprościło to obsługę aparatu
i skróciło czas potrzebny na naciągniecie filmu i migawki. Nowa wersja korpusu, prostsza w formie, zgodna była z trendami ówczesnego wzornictwa i miała przypominać troszkę Leicę M2, M3. Fed 3 był produkowany do roku 1980, sprzedano około 2 milionów tych aparatów. W wersji eksportowej, na rynek Zachodniej Europy, Feda 3 produkowano pod nazwą REVUE 3
Fed 4
Fed 4 był produkowany w latach 1964-1980. Od Feda 3 różni się głównie tym że jest wyposażony w selenowy światłomierz. Aby zmierzyć parametry naświetlania należy ustawić czułość filmu, aparat skierować w kierunku fotografowanego obiektu, w okienku zgrać kółeczko ze wskazówką, i odczytać parametry naświetlania – użyteczne czasy i przesłony. Umieszczenie światłomierza w korpusie zmusiło radzieckich inżynierów do zmian w konstrukcji aparatu, Przeniesiono pokrętło zwijania filmu. Widać je na zdjęciu po lewej, troszkę wystaje z korpusu z boku po prawej stronie. Cały korpus został troszkę powiększony.
Jest on o koło 10 mm wyższy. I to chyba wszystkie istotne zmiany.
Obiektyw ten sam. Industar 61 f 2,8 ogniskowa 52mm ostrzył od 1 metra , migawka ta sama płócienna czasy
od 1 do 1/500. Sposób zakładania filmu tak jak w Fed-2, 3. Do sprzedaży trafiło około 600000 egzemplarzy.
Fed 5
Produkcję nowej konstrukcji Fed 5 rozpoczęto w roku 1977 zakończono w 1996r. Czy nowej ? Parę zmian jednak w stosunku do Feda – 4 wprowadzono. Zmieniono konstrukcję światłomierza. Chyba z tego powodu aparat o parę milimetrów zmalał. Gniazdo synchronizacji przeniesiono na tył korpusu ioraz wyposażono aparat w „gorącą stopkę”.
Pokrętło zwijania filmu wróciło na górną część korpusu, pośrodku między pierścieniami do regulacji ustawień światłomierza. Pierwszy raz zastosowano samo resetujący licznik zdjęć. Zmieniono, radykalnie uproszczono sposób zakładania filmu. Zrezygnowano z nakładanej szpuli ( i tak bardzo często się gubiła). Po prostu przedłużono element na który tę szpulkę się nakładało. Salomon by tego lepiej nie wymyślił.
Fed 5B
Fed 5B to uproszczona bo pozbawiona światłomierza wersja Feda-5. W fedie 5B wprowadzono jeszcze jedną istotną zmianę. Pokrętło do zwijania filmu otrzymało korbkę. Poprawiło to w znaczący sposób wygodę i szybkość obsługi aparatu.
Fed 5C
Fed 5C został pozbawiony możliwości regulacji dioptrii… i to jest jedyny szczegół który różni ten aparat od Feda 5. Fed 5C ma wbudowany światłomierz i nie ma korbki do zwijania filmu.
Jeśli ktoś ma ochotę fotografować na filmach, aparatem analogowym, dalmierzowym to polecam Feda. Najbardziej przyjazny to Fed-3. Ze światłomierza w Fedzie 4 i 5 raczej nie skorzystamy, selen niestety traci swoje światłoczułe właściwości i wskazanie jego mogą być mniej lub bardziej błędne.
Jak ktoś ma dylemat czy Fed czy Zenit… to Fed. Lepsza konstrukcja,niepotrzebna automatyka przysłony, dokładniejsze ustawianie ostrości, mniej wadliwa migawka no i nie ma klapiącego, powodującego wstrząsy lustra.
Wskazówka praktyczna – w aparatach Fed czas naświetlania zawsze ustawiamy po naciągnięciu migawki.
