Dagerotypia, Talbotypia
Dagerotypia, Talbotypia
Przypominam sobie czas kiedy byłem dzieckiem, przypominam własne obserwacje materiałów które pod
wpływem światła zmieniały swoją barwę, jedne ciemniały inne robiły się jaśniejsze.
W większości przypadków okazywało się że to nie światło a składniki powietrza odpowiadają za te zmiany.
Myślę że podobne obserwacje w latach 1800 – 1840 czynili Daguerre, Niepce,
Talbot i wielu innych wynalazców
którzy uparli się by uprościć sobie życie – dokonać cudu- – zmusić światło by w Camerach Obscura
dosłownie za nich malowało obrazy . Desperaci posuwali się do doświadczeń z chemikaliami których groźnych
dla zdrowia skutków nie byli świadomi.
W 1802 roku Thomas Wedgwood i Humphry Davy przy pomocy Camary Obscura naświetlają obrazy
na papierze nasyconym azotanem srebra.
Fotografie te były niestety bardzo nietrwałe. Nie znano jeszcze metody na utrwalenie takiego obrazu.
W 1826 Niecephore Niepce też przy pomocy Camary Obscura naświetla obrazy nazwane heliografami na
cynkowych płytkach pokrytych światłoczułym asfaltem. Metoda bardzo żmudna, dość powiedzieć że naświetlanie jednego zdjęcia trwało nawet 8 godzin.
Tą fotografię Niepce wykonał z oknaswojej pracowni w roku 1926.
Niecephore Niepce i Daguerre pracują dalej nad inną, lepszą metodą fotografii. Po śmierci Niepca sam Daguerre w roku 1835 tworzy pierwszy dagerotyp a tym samym
tworzy pierwszy proces fotograficzny.
To zdjęcie – Bulwar du Temple – Daguerre wykonał w roku 1838. Jest na nim uwieczniony
człowiek. Jest to pierwsze zdjęcie człowieka , dlatego ta fotografia jest uważana za pierwszą
fotografię portretową. Czas naświetlania około 15 minut.
Bulwar du Temple – Dagerotyp z roku 1838A jak to zrobił, jak powstaje dagerotyp?
Srebrną płytkę należy poddać działaniom oparów jodu.
Na powierzchni płytki powstaje warstwa światłoczułego jodku srebra.
Teraz płytka jest naświetlana przez kilkanaście minut w Camerze Obscura.
Podczas naświetlania jodki srebra czernieją – rozkładają się na jod i srebro metaliczne.
Potem naświetlony obraz trzeba wywołać w oparach rtęci.
W procesie wywoływania wytrawiane są miejsca z naświetlonymi jodkami srebra.
Tak powstaje obraz pozytywowy , choć jak popatrzeć na dagerotyp pod innym kątem to widzimy
obraz negatywowy. Po wywołaniu, obraz należy utrwalić w siarczanie sodu
– jego utrwalające działanie odkrył J.F.W. Herschel w roku 1819.
Podczas utrwalania następuje rozpuszczenie i wypłukanie z naświetlonej i wywołanej
płytki jodków srebra.
W roku 1839 wynalazek zostaje ogłoszony i przekazany przez rząd Francji wszystkim fotografom i całemu światu.
Co nie było konsekwentnie przestrzegane bo okazało się że Anglicy musieli jednak zapłacić
za licencję wykorzystywanie dagerotypii.
Pierwszy aparat fotograficzny Camera Obscura z 1939 rokuNiezależnie, w Anglii William Henry Fox Talbota też od dawna pracuje nad swoją metodą malowania światłem obrazów. Jego pracę wieńczy sukces.
W 1935 roku w studio fotograficznym Talbota powstaje pierwszy obraz wykonany metodą Talbotypii.
Talbot chyba nie był świadom swojego odkrycia bo na tym poprzestał.
Kiedy w 1939 roku dotarła do niego informacja o odkryciu Daugerra, ponowił swoje prace
i też roku w 1939 prezentuje swój wynalazek – proces fotograficzny – Talbotypia w Londynie.
Był to proces negatywowo – pozytywowy.
Choć na początku dagerotypia spotkała się z większym zainteresowaniem to jednak proces Talbota dał nowe możliwości rozwoju fotografii.
Obraz utajony powstawał jako negatyw na papierze nasączonym azotanem srebra i chlorkiem lub bromkiem sodu. Wywoływany był w roztworze kwasu galusowego.
Utrwalany w roztworze tiosiarczanu sodu. Technika ta pozwalała na wykonanie
dowolnej ilości kopii pozytywowych. Obraz który powstawał był bogaty w szczegóły i miał
dużą rozpiętość tonalną czyli dużą ilość odcieni szarości.
Technika ta niestety jeszcze przegrywała z dagerotypią ponieważ wymagała więcej pracy, dłuższy był czas naświetlania negatywów, odbitki były mało wyraźne i nieostre Niżej przykład fotografii wykonanej techniką talbotypii.
Fotografia okna wykonana metodą talbotypii w 1835 rokuDagerotypiści w bardzo krótkim czasie otworzyli swoje studia fotograficzne niemal w każdym kraju.
W Polsce już w 1840 roku dagerotypia była obecna. Zajmowali się nią fotografowie – Jędrzej Radwański, Maurycy Scholtz, Ludwik Kuczyński, Jan Gleisner, Hipolit Chołoniewski.
Studia fotograficzne dagerotypistów miały charakter usługowy.
Wykonywano w nich głównie fotografie portretowe, zdjecia rodzinne i zdjęcia ślubne.
Gdzieś w cieniu dagerotypii funkcjonowała również talbotypia miała swoich zwolenników ze
względu na możliwość wykonania z jednego negatywu dowolnej ilości kopii oraz to że oglądanie
obrazu nie stanowiło problemu. Dagerotypy należało oglądać pod pewnym kątem do źródła światła.
Powstanie dagerotypii, talbotypii to nie było dzieło jednego człowieka to proces w którym brało
udział bardzo wielu odkrywców, naukowców. Nie byłoby dagerotypii i talbotypii gdyby wcześniej nie
odkryto światłoczułości soli srebra czy utrwalających właściwości siarczanu sodu.
Fotografia to proces który wciąż trwa i wciąż dzięki takim zapaleńcom jak Daguerre czy Talbot
będzie nas zaskakiwał.
W roku 1950 wynalazek Frederica Scotta Archera ” Mokra płyta kolodionowa” zaczął wypierać
dagerotypię…..
——————————————————————————————-
